İş Değerleme ve Ücret Yönetimi Nedir?
İş Değerleme ve Ücret Yönetimi Nedir?
İş değerleme, bir organizasyonda bir işin değerini belirlemenin sistematik bir yoludur. Rasyonel bir ücret yapısı oluşturmak amacıyla işlerin göreli değerlerini belirlemek için işler arasında sistematik bir karşılaştırma yapmaya çalışır. İş değerlendirmesi, iş analizinden farklıdır. İş analizi, organizasyon için en uygun iş gücü ihtiyacını belirlemesine imkan sağlamaktadır. İlgili işler hakkında gerçek bilgiler sağlamak bazı temel iş analizlerini gerektirir. Bu sebeple iş değerlemesinin yapılabilmesi için öncesinde iş analizi yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla iş değerleme, iş analizi ile başlar ve farklı işler ve roller arasında ücret eşitliğinin sağlanması için bir işin değerinin belirlendiği noktada sona erer. (Kaynak)
Ücret yönetimi ise iş değerlemenin devamında gelen ve bağlantılı bir sürecin neticesidir. Ücret yönetimi, bir organizasyonda değerlenmek istenen işin karşılığında ödenmesi gereken ücretlerin adil şekilde belirlenmesine olanak verir.
İş Değerleme ve Ücret Yönetiminin Amaçları
- Organizasyondaki farklı iş veya meslekler için eksiksiz, doğru ve nesnel tanımları belirlemek ve sürdürülebilir kılmak
- Organizasyondaki işlerin değerini belirlemek için standart hale getirilmiş bir prosedür hazırlamak
- Organizasyondaki işlerle ilgili adil bir ücret seviyesi belirlemek
- Organizasyondaki benzer pozisyonlara benzer ücretler ödenmesini sağlamak
- Tüm çalışanların terfi ve transfer uygulamaları için adil ve doğru bir biçimde değerlendirilmesini sağlamak
- Sektör içinde benzer işleri benzer ücretlerle ücretlendirmek
- İşlerin organize edilmesi, işe alım ve çalışan eğitimi gibi pek çok konuda bilgi toplamak (Kaynak)
İş değerleme ve ücret yönetimi süreci aşağıdaki adımları içerir:
- İş değerleme komitesinin oluşturulması: Bir organizasyondaki tüm kilit işleri tek bir kişinin değerlendirmesi mümkün olmamaktadır. Deneyimli çalışanlardan, sendika temsilcilerinden ve insan kaynakları uzmanlarından oluşan bir iş değerlendirme komitesi bu konuda oldukça önem arz etmektedir.
- İş değerlemesi yapılacak işlerin belirlenmesi: Organizasyonlarda her işin değerlendirilmesi gerekmez. Bu çok zorlayıcı ve maliyetli olabilir. Bunun yerine her departmandaki belirli kilit işler tanımlanır.
- İş analizi: İş analizi ile iş tanımlarının hazırlanması ve işin özelliklerinin belirlenmesi aşamaları gerçekleştirilir.
- Değerleme yönteminin seçilmesi: Yöntem seçimi değerlenecek işin yapısı ve organizasyonun çalışma kültürü dikkate alınarak belirlenir.
- Değerleme yapılması
İş Değerleme Yöntemleri Nelerdir?
Bir işi değerlemek için kullanılan farklı yöntemleri bulunmaktadır. En geniş haliyle bu yöntemleri sayısal ve sayısal olmayan yöntemler olarak ikiye ayırmak mümkündür.
- Sayısal Yöntemler
– Faktör Karşılaştırma Yöntemi
– Puan Yöntemi
- Sayısal Olmayan Yöntemler
– İş Sıralaması Yöntemi
– İkili Sıralama Yöntemi
– İş Sınıflandırma Yöntemi
– Dahili Karşılaştırma Yöntemi
Bahsi geçen değerleme yöntemlerinden puan yöntemi, ayrıntılı ve sayısal değerlendirmeye imkân vermesi ve yalınlığı nedeniyle Dünya’da ve Türkiye’de en fazla kullanılan yöntemdir. Bu yöntemde işler, “beceri (skill), sorumluluk (responsibility), çaba (effort) ve çalışma koşulları(working conditions)” olarak adlandırılan “ana faktörler” altında toplanan (alt) faktörlere göre değerlenir. Ana faktörlerden “beceri” faktörü, işin gerektirdiği ve üstlenecek işgörenin sahip olması gereken “bilgi, beceri, yetenek vb.” nitelikleri, yani “iş gerekleri”ni içerir. Diğer ana faktörler ise, işin içeriğinden ve yerine getirildiği koşullardan kaynaklanan “işgörenin maruz kalabileceği” durumları tanımlar. Ana faktörler, değişmez. Ancak, kullanılan alt faktörler, duruma göre değişiklik gösterir. Kullanılan alt faktörlerin sayısı, 3 ile 25 arasında değişmekle birlikte, çoğu plânda faktör sayısının 10-15 civarında olduğu söylenebilir.
YEDİDEA olarak iş değerleme ve ücret yönetimi hizmeti ile organizasyonların iş süreçlerini sağlıklı işletebilmesine ve optimum ücret düzeylerinin belirlenmesine katkıda bulunuyoruz. Detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz!